۱۳۹۴ بهمن ۱۱, یکشنبه
۱۳۹۴ بهمن ۳, شنبه
خزایی
.دریغا شیر آهن کوه مردی که تو بودی
پیش از آنکه بخاک افتی
پیش از آنکه بخاک افتی
در چنین وانفسایی که صبح پا میشوی و می بینی تنها صدا صدای شلاق و شکنجه و رگبار و ضجه و فریاد و قتل عام و بمباران است، تشکیل هسته مقاومت و دست زدن به مقاومت مسلحانه، صعب و دشوار ترین، مشکل ترین و طاقت فرساترین شغل روی زمین است. ترک سر و جان میخواهد، زیستن شبانه روز در بیم و هراس طلب میکند، تجربه از دست دادن بهترین یاران و همسر و والدین وخواهران و برادران و رفقا را در تقدیر خود دارد و این کار از دست همه ساخته نیست. بهمین خاطر است که اینها، از شمار عدد تنها میمانند و با تعدادی که قابل مقایسه با توده های میلیونی نیست، این کار خالق العاده را پیش می بردند؛ اما اما و اما تاریخ جهان و رهایی بشر را، این دسته ساخته اند و میسازند. بروید تاریخ تمام مقاومت های دنیا را بخوانید و بدانید. اینان گاهی تنها نیروی اندکی بودند و حتی پیش آمده است که ابتدا یک نفر (مانند سروان "وبر" با تنها طپانچه اش، در انقلاب امریکا علیه استعمار انگلستان)، آنرا کلید میزند. در هرگوشه گیتی و در هر عصر تاریخ بشری فت و فراوانند از این افراد و دسته ها در پهنه این جهان هستی: اسپارتاکوس در رم باستان، "نات ترنر" فرمانده قیام بردگان شورشی در مزارع پنبه آمریکا، "عیسی مسیح" و "سنت استفانوس" مسیحیان (که سنگسار شد)، حسین ابن علی مسلمانان شیعه و از تاریخ پر افتخارخودمان آریو برزن، بابک خرم دین، سربداران، ستارخان، میرزا کوچک خان، حنیف نژاد، سیاهکلیان، ارتش آزادیبخش ملی یان ووو...
اینان از تبار مبارزین و مجاهدینی چون مهدی رضایی اند که شاملو در وصف او گفت:
"...دریغا شیر آهن کوه مردی که تو بودی
پیش از آنکه بخاک افتی
نستوه و استوار مرده بودی..."
اینان از تبار مبارزین و مجاهدینی چون مهدی رضایی اند که شاملو در وصف او گفت:
"...دریغا شیر آهن کوه مردی که تو بودی
پیش از آنکه بخاک افتی
نستوه و استوار مرده بودی..."
۱۳۹۴ دی ۲۲, سه‌شنبه
چگونگی تأسیس و ساختار یونیسف
چگونگی تأسیس و ساختار یونیسف
، به توصیه شورای اقتصادی ـ اجتماعی ملل‌متحد و با
تصویب مجمع عمومی سازمان ملل صندوق کودکان ملل‌متحد با نام اختصاری یونیسف ، تأسیس شد.
مرکز یونیسف در نیویورک است.
آموزش و تحصیلات پایه
برابری جنسی (شامل تحصیل برای دختران)،
حفاظت از کودکان در برابر خشونت، سوء‌استفاده و تجاوز و بیماری ایدز
حمایت از مشارکت در حقوق کودکان
حوزه‌های عملکرد یونیسف شامل رشد در دوران کودکی، تحول و مشارکت در دوران جوانی و مهارتهای زندگی بر اساس آموزش و تحصیل می‌باشد.
یونیسف برای پیشبرد این اهداف از مداخله مستقیم و قانونی گرفته تا آموزش و تحصیل و تحقیق و جمع‌آوری اطلاعات استفاده میکند.
1ـ هیأت اجرایی
2ـ دبیرخانه
3ـ دفاتر منطقه‌یی
هیأت اجرایی از نمایندگان دولتهای عضو تشکیل شده است. ترکیب آن با توجه به توزیع جغرافیایی و نمایندگی دولتهای اصلی اهداکننده و دریافت کننده کمک تعیین می‌شود. انتخاب اعضا برعهده شورای اقتصادی و اجتماعی ملل‌متحد است
دبیرخانه: یک مدیر اجرایی به‌عنوان رئیس دبیرخانه از سوی دبیرکل سازمان ملل‌متحد و با مشورت هیأت اجرایی انتخاب می‌شود. مدیر اجرایی مسئول اداره و اجرای برنامه‌های یونیسف است.
دفاتر منطقه‌ای: این دفاتر به اجرای برنامه‌های یونیسف کمک می‌کنند. دفاتر منطقه‌یی یونیسف در مناطق زیر مستقر می‌باشند:
آسیای شرقی و پاکستان (بانکوک ـ تایلند)
آفریقای شمالی و آسیای غربی (امان ـ اردن)
جنوب و آسیای مرکزی (دهلی‌نو ـ هندوستان)
آفریقای شرقی و جنوبی (نایروبی ـ کنیا)
آفریقای مرکزی و غربی (ابیجان ـ ساحل عاج)
کشورهای آمریکایی و حوزه کارائیب (بوگوتا – کلمبیا)
یونیسف به پاس خدماتش در سال ۱۹۶۵ جایزه صلح نوبل و در سال ۲۰۰۶ جایزه شاهزاده اتریش را برد. در آمریکا، کانادا و برخی کشورهای دیگر هم یونیسف مورد قدردانی قرار گرفت و به‌خاطر فعالیتهایش اجازه یافت برای کمک به کودکان به جمع‌آوری کمک مالی بپردازد
یونیسف از راههای دیگر هم به جمع‌آوری کمک مالی می‌پردازد. برای مثال:
در ۷ سپتامبر ۲۰۰۶ توافقنامه‌ای بین یونیسف و باشگاه فوتبال اسپانیایی بارسلونا منعقد شد. به موجب این توافقنامه قرار شد بارسلونا 7درصد از درآمد خود را به مدت ۵ سال به یونیسف بدهد و این تیم از لوگوی تبلیغاتی یونیسف «UNICEF» بر روی پیراهن خود استفاده کند.
این نخستین بار بود که یونیسف از چنین حامی قدرتمندی برخوردار می‌شد. همین‌طور این نخستین بار در طول تاریخ باشگاه بارسلونا بود که از مارک سازمانی دیگر بر روی پیراهنش استفاده می‌کرد.
یونیسف آنطور که در تعریف و اساسنامه آن آمده یک سازمان صرفاً تخصصی است، اما بسیاری مسائل کودکان راه به امور سیاسی و نوع حکومتها و رفتار آنها بر می‌گردد، در این موارد یونیسف چه کار میکند؟
مثلاً استفاده دولتها و شبه‌نظامیان از کودکان در جنگ را افشا و محکوم میکند. یا نقض حقوق کودکان را در برخی کشورها با تهیه گزارشهایی برملا می‌سازد.
البته این موارد هم همیشه تحت تأثیر ملاحظاتی است که سازمان ملل‌متحد برای حفظ رابطه با دولتها حتی دولتهای مستبد و دیکتاتوری دارد. برای مثال در مورد سوریه به‌رغم کشتار علنی کودکان توسط رژیم بشار اسد، واکنش چندانی از یونیسف و بسیجی برای حمایت از آنها مشاهده نشده است چرا که خط و سیاست سازمان ملل‌متحد بر استمالت و مماشات با رژیم اسد و مذاکره با آن استوار است. مأموریت کوفی عنان و اخضر ابراهیمی در رابطه با سوریه در همین چارچوب بوده است.
یونیسف یکی از اهداف خود را مصون‌سازی و حفاظت از جان کودکان قرار داده است. این ارگان ملل‌متحد تا چه حد در پیشبرد این هدف موفق بوده است؟
هر سال بیش از ۲ میلیون کودک با بیماریهایی که با رسیدگیهای اولیه پزشکی و دارویی قابل پیشگیری هستند جان خود را از دست می‌دهند.
در عراق بر اثر حاکمیت دست نشاندگان رژیم ایران نظیر نوری مالکی و قتل و کشتاری که شبه‌نظامیان آنها راه انداخته‌اند دو میلیون کودک یتیم وجود دارد
در سوریه، از زمان شروع قیام در مارس 2011 تا کنون 4591 کودک زیر سن 16سال کشته شده‌اند و این رقم هر روز افزایش می‌یابد. علاوه بر این، دهها هزار کودک سوری آواره کشورهای همسایه گردیده‌اند.
در ایران تحت حاکمیت آخوندها وضعیت کودکان فاجعه‌بار است. تا خمینی دژخیم بود، هزاران کودک را روانه میدانهای مین در جنگ با عراق کرد. کودکان زیادی را پتو پیچ کرده و برای پاکسازی میادین مین به کشتن می‌دادند. از هنگامی که جانشینان او روی کار آمدند، با سیاستهای ویرانگر خود و دزدی و چپاول نجومی بیشترین آسیب را به کودکان ایرانی رساندند. بر اساس آمارهای اعلام شده، بیش از 3میلیون کودک کار در ایران وجود دارد. به اعتراف رسانه‌های حکومتی ”کودکان کار در ایران از چهار سالگی وارد بازار کار می‌شوند“.
تصویب مجمع عمومی سازمان ملل صندوق کودکان ملل‌متحد با نام اختصاری یونیسف ، تأسیس شد.
چگونگی تأسیس و ساختار یونیسف
جنگ جهانی دوم قربانیان زیادی گرفت به‌ویژه از کودکان. وضعیت فاجعه‌بار کودکان و تلاش برای جلوگیری از تکرار چنین وضعیتی، مجمع عمومی ملل‌متحد را بر آن داشت که در دسامبر ۱۹۴۶، یک صندوق بین‌المللی را برای حمایت از کودکان در اروپا، چین و کشورهایی که درگیر جنگ شده بودند تأسیس کند. با گذشت چند سال، در دسامبر ۱۹۵۰ بنا به تصمیم مجمع عمومی، مأموریت یونیسف، برای کمک به کودکان کشورهای فقیر و در حال توسعه تغییر یافت. در نهایت در اکتبر ۱۹۵۳ مجمع عمومی تصمیم گرفت تا این سازمان را به‌عنوان یکی از «ارکان دائمی» نظام ملل‌متحد بشناسد.مرکز یونیسف در نیویورک است.
اهداف وظایف یونیسف
در حال حاضر یونیسف ۵ اولویت اساسی را دنبال میکند: بقا و رشد کودکانآموزش و تحصیلات پایه
برابری جنسی (شامل تحصیل برای دختران)،
حفاظت از کودکان در برابر خشونت، سوء‌استفاده و تجاوز و بیماری ایدز
حمایت از مشارکت در حقوق کودکان
حوزه‌های عملکرد یونیسف شامل رشد در دوران کودکی، تحول و مشارکت در دوران جوانی و مهارتهای زندگی بر اساس آموزش و تحصیل می‌باشد.
یونیسف برای پیشبرد این اهداف از مداخله مستقیم و قانونی گرفته تا آموزش و تحصیل و تحقیق و جمع‌آوری اطلاعات استفاده میکند.
ساختار یونیسف
یونیسف در ساختار سازمانی خود دارای سه رکن است: (این سه محور هم نوشتاری و هم خوانده شود)1ـ هیأت اجرایی
2ـ دبیرخانه
3ـ دفاتر منطقه‌یی
هیأت اجرایی از نمایندگان دولتهای عضو تشکیل شده است. ترکیب آن با توجه به توزیع جغرافیایی و نمایندگی دولتهای اصلی اهداکننده و دریافت کننده کمک تعیین می‌شود. انتخاب اعضا برعهده شورای اقتصادی و اجتماعی ملل‌متحد است
دبیرخانه: یک مدیر اجرایی به‌عنوان رئیس دبیرخانه از سوی دبیرکل سازمان ملل‌متحد و با مشورت هیأت اجرایی انتخاب می‌شود. مدیر اجرایی مسئول اداره و اجرای برنامه‌های یونیسف است.
دفاتر منطقه‌ای: این دفاتر به اجرای برنامه‌های یونیسف کمک می‌کنند. دفاتر منطقه‌یی یونیسف در مناطق زیر مستقر می‌باشند:
آسیای شرقی و پاکستان (بانکوک ـ تایلند)
آفریقای شمالی و آسیای غربی (امان ـ اردن)
جنوب و آسیای مرکزی (دهلی‌نو ـ هندوستان)
آفریقای شرقی و جنوبی (نایروبی ـ کنیا)
آفریقای مرکزی و غربی (ابیجان ـ ساحل عاج)
کشورهای آمریکایی و حوزه کارائیب (بوگوتا – کلمبیا)
یونیسف به پاس خدماتش در سال ۱۹۶۵ جایزه صلح نوبل و در سال ۲۰۰۶ جایزه شاهزاده اتریش را برد. در آمریکا، کانادا و برخی کشورهای دیگر هم یونیسف مورد قدردانی قرار گرفت و به‌خاطر فعالیتهایش اجازه یافت برای کمک به کودکان به جمع‌آوری کمک مالی بپردازد
منابع مالی یونیسف
یونیسف تا حد زیادی به کمکهای خیریه و صندوقهای اعانه متکی است. مثلاً در آمریکای شمالی در فصل شکار کمک مالی مردم به یونیسف به‌عنوان یک رسم درآمده است. تنها در یک سال، در آمریکا 132میلیون دلار و در کانادا 91میلیون دلار از این طریق جمع‌آوری شد.یونیسف از راههای دیگر هم به جمع‌آوری کمک مالی می‌پردازد. برای مثال:
در ۷ سپتامبر ۲۰۰۶ توافقنامه‌ای بین یونیسف و باشگاه فوتبال اسپانیایی بارسلونا منعقد شد. به موجب این توافقنامه قرار شد بارسلونا 7درصد از درآمد خود را به مدت ۵ سال به یونیسف بدهد و این تیم از لوگوی تبلیغاتی یونیسف «UNICEF» بر روی پیراهن خود استفاده کند.
این نخستین بار بود که یونیسف از چنین حامی قدرتمندی برخوردار می‌شد. همین‌طور این نخستین بار در طول تاریخ باشگاه بارسلونا بود که از مارک سازمانی دیگر بر روی پیراهنش استفاده می‌کرد.
یونیسف آنطور که در تعریف و اساسنامه آن آمده یک سازمان صرفاً تخصصی است، اما بسیاری مسائل کودکان راه به امور سیاسی و نوع حکومتها و رفتار آنها بر می‌گردد، در این موارد یونیسف چه کار میکند؟
فعالیتهای سیاسی یونیسف
یونیسف در سطح سیاسی هم فعال است و سعی میکند با تشکیل کنفرانسهای بین‌المللی، نیازهای کودکان را در صدر دستور کار سیاسی کشورهای مختلف قرار دهد.مثلاً استفاده دولتها و شبه‌نظامیان از کودکان در جنگ را افشا و محکوم میکند. یا نقض حقوق کودکان را در برخی کشورها با تهیه گزارشهایی برملا می‌سازد.
البته این موارد هم همیشه تحت تأثیر ملاحظاتی است که سازمان ملل‌متحد برای حفظ رابطه با دولتها حتی دولتهای مستبد و دیکتاتوری دارد. برای مثال در مورد سوریه به‌رغم کشتار علنی کودکان توسط رژیم بشار اسد، واکنش چندانی از یونیسف و بسیجی برای حمایت از آنها مشاهده نشده است چرا که خط و سیاست سازمان ملل‌متحد بر استمالت و مماشات با رژیم اسد و مذاکره با آن استوار است. مأموریت کوفی عنان و اخضر ابراهیمی در رابطه با سوریه در همین چارچوب بوده است.
یونیسف یکی از اهداف خود را مصون‌سازی و حفاظت از جان کودکان قرار داده است. این ارگان ملل‌متحد تا چه حد در پیشبرد این هدف موفق بوده است؟
حفاظت از جان کودکان
نگاهی به آمار مرگ و میر کودکان، نگاهی به کشتار کودکان در کشورهایی چون ایران و عراق و سوریه به‌خوبی نشان می‌دهد که یونیسف در زمینه حفاظت از جان و سلامت کودکان پیشرفتی چندانی نداشته است.هر سال بیش از ۲ میلیون کودک با بیماریهایی که با رسیدگیهای اولیه پزشکی و دارویی قابل پیشگیری هستند جان خود را از دست می‌دهند.
در عراق بر اثر حاکمیت دست نشاندگان رژیم ایران نظیر نوری مالکی و قتل و کشتاری که شبه‌نظامیان آنها راه انداخته‌اند دو میلیون کودک یتیم وجود دارد
در سوریه، از زمان شروع قیام در مارس 2011 تا کنون 4591 کودک زیر سن 16سال کشته شده‌اند و این رقم هر روز افزایش می‌یابد. علاوه بر این، دهها هزار کودک سوری آواره کشورهای همسایه گردیده‌اند.
در ایران تحت حاکمیت آخوندها وضعیت کودکان فاجعه‌بار است. تا خمینی دژخیم بود، هزاران کودک را روانه میدانهای مین در جنگ با عراق کرد. کودکان زیادی را پتو پیچ کرده و برای پاکسازی میادین مین به کشتن می‌دادند. از هنگامی که جانشینان او روی کار آمدند، با سیاستهای ویرانگر خود و دزدی و چپاول نجومی بیشترین آسیب را به کودکان ایرانی رساندند. بر اساس آمارهای اعلام شده، بیش از 3میلیون کودک کار در ایران وجود دارد. به اعتراف رسانه‌های حکومتی ”کودکان کار در ایران از چهار سالگی وارد بازار کار می‌شوند“.
کمیساریای عالی حقوق‌بشر
کمیساریای عالی حقوق‌بشر !
هر روز در گوشه و کنار جهان، مردم توسط دولتهای سرکوبگر مورد شکنجه و سرکوب قرار می‌گیرند. یا مخفیانه و در زندانها و شکنجه‌گاهها و یا در ملأعام و در مقابل چشمان مردم. در برخی کشورها نظیر سوریه آنچه اتفاق می‌افتد مصداق جنایت علیه بشریت یا جنایت جنگی است. قرار است ارگان یا نهادی در سازمان ملل‌متحد بر این وضعیت نظارت کند، آژیرها را به صدا در بیاورد و جامعه جهانی را برانگیزد که دخالت کند و مانع کشتار انسانها شوند. نام این ارگان، کمیساریای عالی حقوق‌بشر است. اگر چه مدافعان حقوق‌بشر راضی نیستند و می‌گویند در بسیاری موارد آنطور که شایسته است نقش خود را ایفا نمی‌کند و بنا به ملاحظات سیاسی سکوت میکند و چشم خود را بر این صحنه‌ها می‌بندد.
دفتر اصلی کمیساریای عالی حقوق‌بشر سازمان ملل متحد، دبیرخانه شورای حقوق‌بشر است که در ژنو، سوئیس است. کمیساریا دفتری هم در مقر سازمان ملل در نیویورک دارد. این نهاد بیش از هزار کارمند دارد که بیش از نیمی از آنها در مناطق مختلف جهان کار می‌کنند.
کمیساریای عالی حقوق‌بشر بر اساس قطعنامه 141/48 مجمع عمومی ملل‌متحد دارای مأموریتهایی است.
• ترویج و حمایت از حق توسعه؛
• ارائه کمک فنی برای فعالیتهای حقوق‌بشری
• هماهنگ کردن برنامه‌های سازمان ملل در زمینه آموزش و اطلاعات همگانی مربوط به حقوق‌بشر؛
• تهیه گزارش توسط گزارشگران ویژه و گروه‌های کاری از کشورهای ناقض حقوق‌بشر.
بودجه کمیساریای عالی حقوق‌بشر از بودجه عادی سازمان ملل و از کمکهای داوطلبانه کشورهای عضو، سازمانهای بین‌المللی، بنیادها و افراد تأمین می‌شود.
• حقوق کودکان
• حقوق‌بشر و کسب و کار
• حقوق‌بشر و ضدیت با تروریسم
• حقوق‌بشر و معلولیت
• آموزش و تعلیم حقوق‌بشر
• حقوق‌بشر در عملیات صلح
• ساکنان بومی و اقلیتها
• نژادپرستی
• قاچاق
• حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، از جمله حقوق بهداشت، مسکن، غذا و آب
• تغییر آب و هوا و محیط زیست
• گروه کاری ناپدید شدنهای اجباری
• گروه کاری استفاده از مزدوران
• گزارشگر ویژه اعدامهای غیرقانونی و خودسرانه
• گزارشگر ویژه ترویج و حمایت از حق آزادی عقیده و بیان
• گزارشگر ویژه حقوق‌بشر مهاجران
• گزارشگر ویژه شکنجه و سایر رفتارها و مجازاتهای بی‌رحمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز
• گزارشگر ویژه قاچاق اشخاص، به‌ویژه زنان و کودکان
• گزارشگر ویژه خشونت علیه زنان،
• گزارشگر ویژه وضعیت مدافعان حقوق‌بشر.
گزارشگر ویژه‌ایران در امور حقوق‌بشر که مسؤل کنونی آن احمد شهید است.
کمیسر عالی حقوق‌بشر با مراجعه به شورای امنیت، خواستار ارجاع پرونده جنایتکاران جنگی و جنایتکاران علیه بشریت می‌شود.
مثلاً در 29بهمن سال 91 ناوی پیلای کمیسر عالی حقوق‌بشر درخواست کرد پرونده بشار اسد به‌عنوان ” جنایتکار جنگی“ هر چه زودتر به دادگاه بین‌المللی لاهه ارجاع و محاکمه شود. اما مخالفت روسیه و چین در شورای امنیت مانع از عملی شدن چنین درخواستی گردید.
رئیس کنونی کمیساریای حقوق‌بشر خانم ناوی پیلای است. او خود سالها با رژیم آپارتاید درگیر بوده و به‌دلیل سیاه پوست بودن حتی قادر نبوده در جلسات دادگاه حاضر شود و از موکلانش دفاع کند.
کمیساریای عالی حقوق‌بشر
کمیساریای عالی حقوق‌بشر، یکی از ارگانهای مهم سازمان ملل است و قرار است صدایی برای قربانیان نقض حقوق‌بشر باشد. این کمیساریا قرار است با سازمانهای غیردولتی و سایر مدافعان حقوق‌بشر در سراسر جهان همکاری کند تا از حقوق‌بشر در همه ابعاد آن دفاع کند. این ارگان به‌وسیله کمیسر عالی حقوق‌بشر هدایت می‌شود، منصبی که از سال 1993 به وجود آمده است. کمیسر عالی به‌عنوان مقام اصلی حقوق‌بشر سازمان ملل‌متحد شناخته می‌شود.دفتر اصلی کمیساریای عالی حقوق‌بشر سازمان ملل متحد، دبیرخانه شورای حقوق‌بشر است که در ژنو، سوئیس است. کمیساریا دفتری هم در مقر سازمان ملل در نیویورک دارد. این نهاد بیش از هزار کارمند دارد که بیش از نیمی از آنها در مناطق مختلف جهان کار می‌کنند.
کمیساریای عالی حقوق‌بشر بر اساس قطعنامه 141/48 مجمع عمومی ملل‌متحد دارای مأموریتهایی است.
مأموریت کمیساریای عالی حقوق‌بشر
• ترویج و حمایت از حقوق‌بشر برای همه؛ • تلاش برای جلوگیری از ادامه نقض حقوق‌بشر؛• ترویج و حمایت از حق توسعه؛
• ارائه کمک فنی برای فعالیتهای حقوق‌بشری
• هماهنگ کردن برنامه‌های سازمان ملل در زمینه آموزش و اطلاعات همگانی مربوط به حقوق‌بشر؛
• تهیه گزارش توسط گزارشگران ویژه و گروه‌های کاری از کشورهای ناقض حقوق‌بشر.
بودجه کمیساریای عالی حقوق‌بشر از بودجه عادی سازمان ملل و از کمکهای داوطلبانه کشورهای عضو، سازمانهای بین‌المللی، بنیادها و افراد تأمین می‌شود.
حوزه‌های کاری و حیطه مسئولیت کمیساریاى عالى حقوق بشر
• حقوق‌بشر زنان و جنسیت• حقوق کودکان
• حقوق‌بشر و کسب و کار
• حقوق‌بشر و ضدیت با تروریسم
• حقوق‌بشر و معلولیت
• آموزش و تعلیم حقوق‌بشر
• حقوق‌بشر در عملیات صلح
• ساکنان بومی و اقلیتها
• نژادپرستی
• قاچاق
• حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، از جمله حقوق بهداشت، مسکن، غذا و آب
• تغییر آب و هوا و محیط زیست
نهادها و اهرمهای کار کمیساریای عالی حقوق‌بشر
شورای حقوق‌بشر در ژنو که جایگزین کمیسون حقوق‌بشر شده و نمایندگان 47کشور در آن عضویت دارند یکی از اهرمهای اصلی پیشبرد کار کمیساریای عالی حقوق‌بشر است. علاوه بر این، کمیساریا دارای گروه‌های کاری و گزارشگران ویژه در زمینه‌های مختلف است که مهمترین آنها عبارتند از: • گروه کاری بازداشتهای خودسرانه• گروه کاری ناپدید شدنهای اجباری
• گروه کاری استفاده از مزدوران
• گزارشگر ویژه اعدامهای غیرقانونی و خودسرانه
• گزارشگر ویژه ترویج و حمایت از حق آزادی عقیده و بیان
• گزارشگر ویژه حقوق‌بشر مهاجران
• گزارشگر ویژه شکنجه و سایر رفتارها و مجازاتهای بی‌رحمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز
• گزارشگر ویژه قاچاق اشخاص، به‌ویژه زنان و کودکان
• گزارشگر ویژه خشونت علیه زنان،
• گزارشگر ویژه وضعیت مدافعان حقوق‌بشر.
گزارشگر ویژه‌ایران در امور حقوق‌بشر که مسؤل کنونی آن احمد شهید است.
جلوگیری از مصونیت ناقضان حقوق‌بشر
یکی از موضوعهای جدی در زمینه حقوق‌بشر و حیطه کار کمیساریا مصونیت ناقضان حقوق‌بشر از مجازات است. بسیاری از آنها از چنگ عدالت می‌گریزند. کمیساریای عالی حقوق‌بشر جلسات مشورتی با سازمانهای بین‌المللی از جمله کمیسیون بین‌المللی حقوقدانان، عفو بین‌الملل، مرکز بین‌المللی تأمین موقت عدالت و سازمانهای غیردولتی تشکیل داد و موفق شد در سال 2005 اصول و رهنمودهایی را برای حق دادخواهی قربانیان در مجمع عمومی ملل‌متحد به تصویب برساند. این اصول برای جلوگیری از مصونیت و فرار ناقضان حقوق‌بشر است.کمیسر عالی حقوق‌بشر با مراجعه به شورای امنیت، خواستار ارجاع پرونده جنایتکاران جنگی و جنایتکاران علیه بشریت می‌شود.
مثلاً در 29بهمن سال 91 ناوی پیلای کمیسر عالی حقوق‌بشر درخواست کرد پرونده بشار اسد به‌عنوان ” جنایتکار جنگی“ هر چه زودتر به دادگاه بین‌المللی لاهه ارجاع و محاکمه شود. اما مخالفت روسیه و چین در شورای امنیت مانع از عملی شدن چنین درخواستی گردید.
رئیس کنونی کمیساریای حقوق‌بشر خانم ناوی پیلای است. او خود سالها با رژیم آپارتاید درگیر بوده و به‌دلیل سیاه پوست بودن حتی قادر نبوده در جلسات دادگاه حاضر شود و از موکلانش دفاع کند.
ناوی پیلای !
ناوی پیلای اهل آفریقای جنوبی است. وی سال 1941 در یک خانواده فقیر در دوربان آفریقای جنوبی متولد شد. پدرش راننده اتوبوس بود. ناوی پیلای دارای مدرک دکترا از دانشگاه هاروارد است. وی از فعالان جنبش برابری حقوق زنان و یکی از مؤسسان سازمان بین‌المللی دفاع از حقوق زنان به نام ”برابری الان“ است. در سال ۱۹۹۵ میلادی و حدود یک سال پس از به قدرت رسیدن نلسون ماندلا، او ناوی پیلای را به‌عنوان اولین زن غیرسفیدپوست، برای عضویت در دیوان عالی آفریقای جنوبی که بالاترین مرجع حقوقی در آن کشور محسوب می‌شود، معرفی کرد اما عضویت وی در دیوان عالی آفریقای جنوبی کوتاه بود، زیرا وی در همان سال از سوی مجمع عمومی سازمان ملل‌متحد مأموریت یافت تا به‌عنوان قاضی ارشد دیوان بین‌المللی کیفری، به دادگاه نسل‌کشی در رواندا رسیدگی کند. وی تا سال ۲۰۰۳ میلادی و به مدت ۸ سال، قاضی ارشد دیوان بین‌المللی کیفری بود. در فوریه ۲۰۰۳ میلادی، ناوی پیلای به‌عنوان یکی از ۱۸ قاضی ارشد عضو هیأت عالی دیوان بین‌المللی کیفری انتخاب شد، اما در اوت ۲۰۰۸ میلادی، بنا بر پیشنهاد بان کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل متحد، از مقامش استعفا داد و پس از تأیید مجمع عمومی سازمان ملل‌متحد از تاریخ ۱ سپتامبر ۲۰۰۸ میلادی، به‌عنوان کمیسر عالی حقوق‌بشر سازمان ملل‌متحد انتخاب شد.کمیساریای عالی حقوق‌بشر ملل‌متحد تا کنون بارها علیه نقض حقوق‌بشر در ایران موضعگیری کرده است. البته به نسبت ابعاد فاحش نقض حقوق‌بشر و جنایات آخوندها این موضع‌گیریها بسیار کم بوده است.
در 30خرداد1388 و در بحبوحه قیام مردم ایران، ناوی پیلای کمیسر عالی حقوق‌بشر سازمان ملل‌متحد نسبت به سرکوب قیام، به رژیم آخوندی هشدار داد. وی از رژیم خواست حق آزادی بیان و حق برگزاری تجمعات را محترم بشمارد.
20شهریور91 و در بیست و یکمین دوره اجلاس شورای حقوق‌بشر سازمان ملل در ژنو، ناوی پیلای از افزایش اعدامها در ایران از جمله در ملأعام و اعدام مخالفان سیاسی ابراز نگرانی کرد.
وی در مورد موج اعدامها در عراق هم گفت: شمار اعدامهای امسال در عراق نسبت به سالهای قبل افزایش فاحشی داشته است. با توجه به عدم شفافیت در دادگاهها، و طیف بسیار گسترده‌یی از جرایم که مجازات اعدام می‌تواند در عراق به آن تعلق گیرد، آمار اعدامها واقعاً تکان‌دهنده است.
ناوی پیلای کمیسیر عالی حقوق‌بشر سازمان ملل در مورد جنایات علیه مجاهدان اشرفی نیز بارها موضعگیری کرده است. وی در 15آوریل 2011 درباره حمله جنایتکارانه نیروهای مالکی به مجاهدان اشرفی در آوریل 2011 گفت: «هر آنکس که مسئول به‌کارگیری خشونت مفرط شناخته شود، بایستی توسط دستگاه عدالت مورد تعقیب قرار گیرد».
سازمان ملل متحد کی و چگونه تشکیل شد؟
سازمان ملل متحد کی و چگونه تشکیل شد؟
سازمان ملل متحد کی و چگونه تشکیل شد؟
آشنایی با سازمان ملل‌متحد
اندیشه ایجاد سازمان ملل‌متحد در کنفرانسهای مسکو، قاهره و تهران در سال ۱۹۴۳ دنبال شد. از اوت تا اکتبر ۱۹۴۴ نمایندگان آمریکا، شوروی، انگلیس، فرانسه و جمهوری چین در کنفرانسی در واشینگتن دی. سی، بر روی برنامه‌های تشکیل سازمان ملل کار کردند. بیشتر بحثهای این کنفرانس در مورد نقش اعضای سازمان ملل و شرایط دعوت از آنها بود. مقر سازمان ملل‌متحد در منهتن نیویورک است. این ساختمان به هزینه جان دی. راکفلر RAKFLERکوچک، به‌مبلغ 8و نیم میلیون دلار ساخته شد. طرح این ساختمان از معمار برزیلی اسکار نی‌مه‌یر NI MAIR است.
دفتر سازمان ملل‌متحد در ژنو مقر اروپایی این سازمان است.
آیا کشوری در جهان هست که عضو سازمان ملل‌متحد نباشد؟
اعضای ملل‌متحد سازمان ملل‌متحد اکنون 193 کشور عضو دارد. اعضای آن شامل همه کشورهای مستقلی می‌شود که از نظر بین‌المللی به‌رسمیت شناخته شده‌اند. واتیکان که عضویت در سازمان را نپذیرفته‌است، فلسطین که شورای امنیت درخواست عضویت آن را رد کرده، تایوان که عضویتش بعد از عضویت جمهوری خلق چین لغو شده، در سازمان ملل‌متحد عضو نیستند. فلسطین خواستار آن است به‌عنوان عضو ناظر در ملل‌متحد پذیرفته شود. آمریکا و اسراییل با عضویت فلسطین در ملل‌متحد مخالف هستندارگانهای ملل‌متحد کدام هستند؟
مجمع عمومیشورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل (ECOSOC)
شورای امنیت
دبیرخانه سازمان ملل‌متحد
دیوان بین‌المللی دادگستری
علاوه بر 5 رکن اصلی، سازمان ملل‌متحد نهادها و برنامه‌های دیگری را نیز زیر پوشش دارد که مهمترین آنها عبارتند از: کمیساریای عالی پناهندگان، کمیساریای عالی حقوق‌بشر ، یونسکو، یونیسف و سازمان بهداشت جهانی
قوی‌ترین نهاد سازمان ملل‌متحد کدام است؟
قوی‌ترین نهاد سازمان ملل، شورای امنیت است. این شورا پنج عضو دائمی دارد که در تصمیمات این شورا حق وتو دارند. آمریکا، فرانسه. انگلیس، چین و روسیه پنچ عضو دائمی شورای امنیت هستند. 10عضو دیگر این نهاد به‌صورت دوره‌یی انتخاب می‌شود. رئیس شورای امنیت هم از میان هر 15عضو و به‌صورت دوره‌یی تعیین می‌شود. تصمیمهای شورای امنیت لازم‌الاجراست. وقتی که صلح و امنیت بین‌المللی به خطر بیفتد شورای امنیت می‌تواند تصمیم به اقدام نظامی هم بگیردتحلیلگران معتقدند در موارد متعددی شورای امنیت به وظیفه خود عمل نکرده است مثلاً در قبال جنایت علیه بشریت و جنایت جنگی در سوریه به‌دلیل وتوی روسیه و چین این شورا مانع هر اقدام عملی برای جلوگیری از قتل‌عام مردم شده است.
بودجه سازمان ملل‌متحد چگونه تأمین می‌شود؟
بودجه سازمان را کشورهای عضو بر اساس مشارکتهای داوطلبانه و برنامه‌ریزی شده تأمین می‌کنند. دبیرخانه سازمان ملل بر اساس ارزیابی‌های مؤسسات مالی حرفه‌ای بودجه سالانه سازمان را تعیین و سهم هر کشور را اعلام می‌نماید. طرح بودجه به مجمع عمومی ارائه می‌شود. مجمع عمومی بودجه را تصویب و به کشورها ابلاغ میکند. معیار محاسبه سهم کشورها تولید ناخالص ملی هر کشور است. به این ترتیب سهم اصلی را در تأمین بودجه سازمان کشورهای پرجمعیت و پیشرفته صنعتی دارند و کشورهای کوچک و جهان سومی‌بخش ناچیزی از هزینه‌های سازمان ملل را پرداخت می‌کنند.مجمع عمومی سقف خاصی را برای پرداخت هر کشور در نظر گرفته‌است. در دسامبر سال ۲۰۰۰ در نظام تعیین بودجه تغییراتی حاصل شد و شرایط جهانی کشورها را هم در نظر گرفتند و سقف پرداخت بودجه را از ۲۵ درصد به ۲۲ درصد کاهش دادند. آمریکا تنها کشوری است که مشمول این سقف پرداخت می‌شود که البته طبق برآوردها بالغ بر صدها میلیون دلار به سازمان ملل بدهکار است.
سازمان ملل بخش عمده‌ای از نیاز خود به خدمات بانکی را هم از طریق با جی.پی.مورگان آمریکا تأمین میکند
جلسات و کنفرانسهای ملل‌متحد به چه صورت است؟
کشورهای عضو سازمان ملل و آژانسهای تخصصی آن دارای جلسات سالانه و دوره‌ای هستند. وقتی مسأله مهمی بروز کند مجمع عمومی با برگزاری گردهمایی بین‌المللی توجه جهانیان را به آن جلب کرده و اجماع جهانی برای همکاری را به‌دست می‌آورد.مجمع عمومی همچنین دارای یک جلسه سالانه است که به مهمترین مسائل می‌پردازد و دبیرکل و رؤسای جمهور و رهبران کشورها به سخنرانی و اعلام مواضع خود می‌پردازند
شورای امنیت هم بسته به موضوعهای حاد بین‌المللی و به‌درخواست اعضا جلسات مختلف تشکیل می‌دهد.
وظیفه سازمان ملل‌متحد در زمینه کنترل تسلیحات و جلوگیری از جنگ چیست؟
منشور سازمان ملل در سال ۱۹۴۵ دنبال ایجاد راه کاری بود که اطمینان پیدا کند بخش بسیار ناچیزی از درآمدها و منابع اقتصادی کشورهای جنگ‌زده صرف تولید تسلیحات نظامی می‌شود. اولین قطعنامه سازمان ملل در اولین نشست مجمع عمومی در ۲۴ ژانویه ۱۹۴۶ خواستار آن بود که راهکاری برای مقابله با توسعه سلاحهای هسته‌یی و کلیه جنگ‌افزارهای کشتار جمعی پیدا شود.حافظان صلح سازمان ملل به مناطق مختلفی که در آنها درگیری نظامی است اعزام می‌شوند تا توافقنامه‌های صلح را اجرا و طرفین درگیر را از شروع دوباره مخاصمات باز دارند. مثلاً آنان در تیمور شرقی تا اعلام استقلال در سال ۲۰۰۱ حضور داشتند.
تأمین نیروهای حافظ صلح به چه صورت است؟
کشورهای عضو سازمان نیروهای مورد نیاز حافظ صلح را تأمین می‌کنند. اما ارسال نیرو به هر عملیات جنبه داوطلبانه دارد. در این بین دو کشور کانادا و پرتغال در همه عملیاتهای حفظ صلح حضور داشته‌اند. سازمان ملل عملیات نظامی مستقلی انجام نمی‌دهد و تمام عملیات آن باید با تصویب شورای امنیت باشد.بودجه عملیات حفظ صلح سازمان ملل از کشورهای عضو و بر اساس معیارهای مدون تأمین می‌شود. البته بخش زیادی از این بودجه را پنج عضو دائمی شورای امنیت فراهم می‌آورند.
نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در سال ۱۹۸۸ جایزه صلح نوبل را دریافت کردند
البته این نیروها منتقدانی هم دارند چرا که در موارد مختلف با بی‌عملی خود، نتوانستند مانع قتل‌عامها و نسل کشیها شوند. مثلاً در رواندا و در سربرنیستا هزاران نفر در مقابل چشم این نیروها قتل‌عام شدند
وظیفه سازمان ملل‌متحد در زمینه حقوق‌بشر چیست؟
پیگیری مسائل حقوق‌بشر از اهداف اولیه ایجاد سازمان ملل بود. جنگ جهانی دوم و مسایل مربوط به نسل‌کشی سبب شد تا تشکیل این سازمان در دستور قرار بگیرد. اعلامیه جهانی حقوق‌بشر یکی از مصوبات مجمع عمومی در سال ۱۹۴۸ بود که نقش یک استاندارد برای همگان را ایفا میکند.در ۱۵ مارس ۲۰۰۶ مجمع به اتفاق آراء رأی داد که شورای حقوق‌بشر سازمان ملل را جایگزین کمیسیون حقوق‌بشر کند
کمیساریای عالی حقوق‌بشر که ریاست آن را ناوی پیلای به عهده دارد مسئولیت دنبال کردن مسائل حقوق‌بشری را دارد، اما به‌دلیل این‌که هر تصمیم عملی باید از کانال شورای امنیت بگذرد بسیاری اقدامات با حق وتوی اعضای شورای امنیت متوقف می‌شود. ناوی پیلای بارها اعلام کرده آنچه در سوریه می‌گذرد نقض فاحش حقوق‌بشر و مصداق جنایت علیه بشریت است و باید اقدام عملی برای توقف آن صورت گیرد اما این درخواست در شورای امنیت متوقف شده است
ارگانهای ملل‌متحد که مستقل از آن عمل می‌کنند کدام هستند؟
در سال ۱۹۴۷ بموجب موافقتنامه‌ای اعلام شد که مؤسسات وابسته به سازمان ملل به‌صورت مستقل و تخصصی فعالیتهای مالی و پولی خود را در چارچوب این سازمان و با نظارت آن به انجام رسانند.برنامه محیط زیست سازمان ملل‌متحد (UNEP)
برنامه عمران سازمان ملل‌متحد (UNDP)
سازمان تربیتی علمی فرهنگی ملل‌متحد (UNESCO)
صندوق کودکان سازمان ملل‌متحد (UNICEF)
کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان (UNCHR)
شورای جهانی غذا.
زباله اتمی چیست؟
زباله اتمی چیست؟
زباله اتمی چیست؟
در هر کار تولیدی همواره با تراشه ها و پسمانده‌هایی مواجه هستیم که محصول فرعی فرایند آن تولید است در تولید انرژی هسته‌ایی هم با چنین فرایندی مواجه هستیم که به ان زباله اتمی می‌گویند.
یک رآکتور هسته‌یی بزرگ هر سال در حدود سه متر‌مکعب (۲۵ تا ۳۰ تن) اورانیوم مصرف شده تولید میکند، زباله اتمی یا زباله هسته‌یی باقی‌مانده در این چرخه هسته‌یی از اورانیوم مصرف شده، شامل مقداری اورانیوم و همچنین مقداری پلوتونیوم و کوریوم است. به‌طور کلی حدود 3% از آن از مواد موجود در این ترکیب موجب به وجود آمدن تششعات بلندمدت و کوتاه مدت رادیواکتیویته می‌شوند.
زباله‌های هسته‌یی حتی اگر اکتینیدهای آنها را هم جدا کنیم، حداقل برای مدت ۳۰۰ سال فعالیت رادیواکتیوی دارند البته مدت تششعات در صورتی که اکتینیدها وجود داشته باشند به هزاران سال می‌رسد، البته خاصیت رادیواکتیو این مواد در طول زمان کاهش می‌یابد. پس از ۴۰ سال تششعات رادیواکتیو این مواد تا ۹۹٪ کاهش می‌یابند، ولی با این حال هنوز هم خطرناک هستند.
موضوع زباله‌های اتمی و هسته‌یی از زمان کشف مواد رادیواکتیو مورد نظر بوده است. ولی توجه خاص به آن پس از کشف شکافت است چرا که کلیه راکتورهای شکافت هسته‌یی ایزوتوپهای رادیواکتیو تولید می‌کنند. میزان تابش بسیاری از ایزوتوپها برای حیات جانداران خطرناک است، بنابراین مسأله جداسازی و انبار نمودن و دفن ایمن زباله اتمی با زیاد شدن تعداد راکتورها و سطح انرژی آنها سال به سال مباحث گسترده‌یی را به خود اختصاص داده است. امروزه با فراگیر شدن نیروگاههای هسته‌یی در سراسر جهان خطراتی که از سوی زباله‌های این نیروگاهها و دیگر صنایع وابسته به انرژی اتمی، سلامت انسان و محیط زیست را تهدید میکند کشورهای برخوردار از این انرژی را متوجه عمق فاجعه کرده است.
تشعشعات رادیو اکتیو ناشی از این زباله‌ها، از عوامل ابتلا به انواع سرطان به‌ویژه سرطان خون است و درصورتی که تماس با این تشعشعات ادامه یابد، خطر وقوع جهش ژنتیکی در والدین و در نتیجه، تولد نوزادان معلول، دور از انتظار نیست؛ ضمن این‌که خطرات ناشی از آلودگی مراتع و آب‌های سطحی و زیرسطحی و همین طور آلوده شدن حیوانات را هم نمی‌توان نادیده گرفت.
در حال حاضر حدود 300هزار تن زباله اتمی در جهان وجود دارد که هر ساله 12هزار تن به این مقدار افزوده می‌شود.
راه‌حلهای ارائه شده برای این مشکل خود همواره با این مسأله مواجه است که «یک راه‌حل موجب بروز نوعی آلودگی دیگر می‌شود». ولی اصل قضیه این است که زباله‌ها را هر چه ممکن است از خود دور کنیم. طرحهای از این قبیل که زباله‌های هسته‌یی را با موشک به خورشید یا فضای بسیار دور حمل کنیم یا آنها را در اقیانوسهای عمیق دفن کنیم. عمدتاً به‌خاطر هزینه زیاد و خطرات احتمالی کنار گذاشته شده‌اند. ولی طرحهای ایجاد انبارهای زیر زمینی در بسترهای نمکی، رسی و صخره‌ای در دست تهیه است. بر طبق این طرح زباله‌ها نخست در محفظه‌های خاصی که در مقابل ضربه خوردگی مقاومت هزاران ساله دارند، قرار می‌گیرند سپس به انبارها منتقل می‌شوند. دانشمندان بر این باورند که این بهترین راه موجود است. چرا که احتمالاً در آینده با پیشرفت تکنولوژی راهی برای استفاده از این مواد پیدا خواهد شد به این ترتیب این مواد می‌توانند خیلی با ارزش‌تر از آن باشند که دفن شوند.
انرژی هسته‌یی با وجود این‌که در حل بحران انرژی تاثیراتی دارد ولی در مقابل علاوه بر غیراقتصادی بودن، معضلات جدیدی را پیش روی بشر قرار داده است. اوایل هنگام استفاده از انرژی هسته‌ای، که آن را درمان همه مشکلات تولید برق در جهان می‌پنداشتند به‌رغم این‌که نسبت به سایر انرژیها مثل انرژی باد، تولید برق اندکی دارد، توجه زیادی به نیاز آینده بشر برای دفع زباله‌های آن نمی‌شد. اکثر تصمیم‌گیران انتظار داشتند که علم بشری در آینده، پاسخ این سؤال را بیابد. ولی اکنون پس از گذشت نیم قرن ذخیره‌سازی نامناسب زباله‌ها هم‌چنان ادامه دارد و هنوز راه‌حل جدیدی برای مشکلات آن ارائه نشده است. در حالی‌که سالانه 12هزار تن به مقدار زباله اتمی نیز افزوده می‌شود.
در آمریکا زباله‌های اتمی را بر حسب نوع محتویات، پتانسیل تولید حرارتی و شدت پرتوزایی به سه دسته تقسیم کرده‌اند.
- زباله‌های اتمی سطح پایین (Low Level Waste)
- زباله‌های اتمی فرا اورانیومی (Transuranic Waste)
- زباله‌های اتمی سطح بالا (High Level Waste)
برای پسمانده‌های دسته اول اتمی، چال کردن کم‌عمق و یا ذخیره‌سازی کوتاه مدت راه‌حل در نظر گرفته شدهٔ استاندارد می‌باشد.
برای دو دستهٔ آخر، چال کردن عمیق ضایعات هسته‌یی راه‌حلی است که بسیاری از کارشناسان در نظر گرفته‌اند.
تا سال ۲۰۰۳ ایالات متحده آمریکا بیش از ۴۹۰۰۰ تن از انواع سوخت‌های مصرف شده در رآکتورهای خود را انبار کرده بود. یکی از پیشنهادهایی که درباره انبار کردن سوخت در ایالات متحده مطرح شده انبار کردن سوخت‌های مصرف شده در انبارهای زیرزمینی در کوه‌های یاکا در نوادا است. به عقیده آژانس حفاظت محیط زیست ایالات متحده آمریکا، پس از گذشت ۱۰۰۰۰ سال سوخت‌های مصرف شده هسته‌یی دیگر هیچ تهدید زیست‌محیطی برای انسانها و دیگر موجودات زنده نخواهند داشت.
کشور فنلاند با اختصاص بودجه 3 میلیارد دلاری از 10سال پیش اقدام به ساخت تأسیسات فوق پیشرفتهای کرده است که خطرات ناشی از زباله‌های اتمی را حداقل برای 100هزار سال با ایمنی قابل‌قبول کنترل میکند. در این روش، زباله‌ها درون کپسول‌های ضخیم مسی قرار می‌گیرد. سپس در کپسول‌ها را با استفاده از فناوری پیشرفته پرتوهای الکترون جوش می‌دهند و آنها را به شبکه تونل‌های عمیقی که شکلی شبیه اسکلت ماهی دارد انتقال می‌دهند. دهانه این تونل‌ها با لایه ضخیمی از یک نوع گل ضدآب پوشانده می‌شود و پس از پر شدن تونل‌های فرعی، دهانه تونل اصلی نیز با همان گل مخصوص بسته و با نوعی سیمان مقاوم محکم می‌شود. سرانجام سال 2120 (108سال دیگر) با قرار گرفتن 5500تن زباله اتمی در تونل‌ها و تکمیل ظرفیت مجموعه، همه تونل‌ها در زیر پوششی از سیمان و حدود 400 متر سنگ گرانیت مدفون می‌شود. قرار است این تأسیسات که در جزیره‌ای در جنوب غربی فنلاند واقع شده است از سال 1399 خورشیدی به‌طور رسمی آغاز به کار کند. در اروپا بیشتر زباله‌های هسته‌یی را در نیروگاهها نگهداری می‌کنند. انگلستان و فرانسه نیز با ایجاد مراکز بازفرآوری مواد هسته‌ای، به‌دنبال استفاده مجدد از مواد هسته‌یی هستند.
یک رآکتور هسته‌یی بزرگ هر سال در حدود سه متر‌مکعب (۲۵ تا ۳۰ تن) اورانیوم مصرف شده تولید میکند، زباله اتمی یا زباله هسته‌یی باقی‌مانده در این چرخه هسته‌یی از اورانیوم مصرف شده، شامل مقداری اورانیوم و همچنین مقداری پلوتونیوم و کوریوم است. به‌طور کلی حدود 3% از آن از مواد موجود در این ترکیب موجب به وجود آمدن تششعات بلندمدت و کوتاه مدت رادیواکتیویته می‌شوند.
زباله اتمی و ضریب پایداری
زباله اتمی تهدید زیست محیطی
تشعشعات رادیو اکتیو ناشی از این زباله‌ها، از عوامل ابتلا به انواع سرطان به‌ویژه سرطان خون است و درصورتی که تماس با این تشعشعات ادامه یابد، خطر وقوع جهش ژنتیکی در والدین و در نتیجه، تولد نوزادان معلول، دور از انتظار نیست؛ ضمن این‌که خطرات ناشی از آلودگی مراتع و آب‌های سطحی و زیرسطحی و همین طور آلوده شدن حیوانات را هم نمی‌توان نادیده گرفت.
در حال حاضر حدود 300هزار تن زباله اتمی در جهان وجود دارد که هر ساله 12هزار تن به این مقدار افزوده می‌شود.
زباله اتمی را چه باید بکنیم؟
زباله اتمی - آینده انرژی هسته‌یی
زباله اتمی و دسته‌بندیهای آن
- زباله‌های اتمی سطح پایین (Low Level Waste)
- زباله‌های اتمی فرا اورانیومی (Transuranic Waste)
- زباله‌های اتمی سطح بالا (High Level Waste)
زباله اتمی - راه‌حلها در آمریکا
برای دو دستهٔ آخر، چال کردن عمیق ضایعات هسته‌یی راه‌حلی است که بسیاری از کارشناسان در نظر گرفته‌اند.
تا سال ۲۰۰۳ ایالات متحده آمریکا بیش از ۴۹۰۰۰ تن از انواع سوخت‌های مصرف شده در رآکتورهای خود را انبار کرده بود. یکی از پیشنهادهایی که درباره انبار کردن سوخت در ایالات متحده مطرح شده انبار کردن سوخت‌های مصرف شده در انبارهای زیرزمینی در کوه‌های یاکا در نوادا است. به عقیده آژانس حفاظت محیط زیست ایالات متحده آمریکا، پس از گذشت ۱۰۰۰۰ سال سوخت‌های مصرف شده هسته‌یی دیگر هیچ تهدید زیست‌محیطی برای انسانها و دیگر موجودات زنده نخواهند داشت.
زباله اتمی - راه‌حلها در اروپا
بمب اتمی چیست؟
بمب اتمی چیست؟
بمب اتمی سلاحی است که نیروی آن از انرژی اتمی و بر اثر شکاف هسته اتمهای پلوتونیوم یا اورانیوم ایجاد می‌شود. در فرآیند شکافت هسته‌ای، اتمهای ناپایدار شکافته و به اتمهای سبکتر تبدیل می‌شوند. سنگ معدن اورانیوم ماده اولیه بمب اتمی می‌باشد
اورانیوم سنگین‌ترین عنصر موجود در طبیعت است. در مرکز این عنصر ۹۲ پروتون با بار مثبت و ۱۴۳نوترون وجود دارد. یکی از مهمترین خواص اورانیوم آن است که به سرعت تجزیه و تبدیل به عناصر دیگر می‌شود. اما اگر عناصر تجزیه شده را وزن کنیم، می‌بینیم که وزن مجموع آنها از وزن اولیه کمتر است.
بمب اتمی - غنی‌سازی اورانیوم
غنی‌سازی اورانیوم؛ اصطلاح رایج دیگری است که از آغاز به راه افتادن بحث برنامه اتمی بر سر زبانها جاری است.
اورانیوم چگونه غنی می‌شود
بمب اتمی - اورانیوم چیست؟
بمب اتمی - غنی‌سازی اورانیوم
غنی‌سازی اورانیوم؛ اصطلاح رایج دیگری است که از آغاز به راه افتادن بحث برنامه اتمی بر سر زبانها جاری است.
اورانیوم چگونه غنی می‌شود
برای استفاده از اجرام انرژی زا، باید اورانیوم تجزیه شود. اورانیومی که به خوبی تجزیه می‌شود، اورانیوم ۲۳۵ است. اما از هر هزار واحد اورانیوم موجود در طبیعت تنها هفت واحد اورانیوم ۲۳۵ است. به این دلیل است که ما باید بتوانیم اورانیوم را غنی کنیم، یعنی درصد خلوص آن را به وسیله دستگاههای غنی کننده افزایش بدهیم. یکی از متدهای رایج برای غنی‌سازی استفاده از سانتریفوژها است.
بمب اتمی و نقش سانتریفوژ ها
بمب اتمی و نقش رآکتورهای آب سنگین، رآکتورهای آب سبک
بمب اتمی چگونه عمل میکند
منطقه انفجار بمبهای هسته‌ای:
در منطقه تبخیر درجه حرارتی معادل سیصد میلیون درجه سانتیگراد به‌وجود می‌آید و هر چیزی، از فلز گرفته تا انسان و حیوان، در این درجه حرارت آتش نمی‌گیرد بلکه بخار می‌شود که نمونه آن در بمب اتمی آمریکا در هیروشیما و ناکازاکی آثار آن هنوز قابل رویت است.
آثار زیانبار این انفجار حتی تا شعاع پنجاه کیلومتری وجود دارد و موج انفجار آن که حامل انرژی زیادی است می‌تواند میلیونها دلار تجهیزات الکترونیکی پیشرفته نظیر ماهواره‌ها و یا سیستم‌های مخابراتی را به مشتی آهن پاره تبدیل کند و همه آنها را از کار بیندازد.
اینها همه آثار ظاهری و فوری بمبهای هسته‌یی است. پس از انفجار تا سالهای طولانی تشعشعات زیانبار رادیواکتیو مانع ادامه حیات موجودات زنده در محل‌های نزدیک به انفجار می‌شود.
بمب اتمی و عواقب ناشی از آن
بمب اتمی - تاریخچه
بمب اتمی اولین محصول مسابقه تسلیحاتی جهان آزاد با هیتلر
اولین تلاشها در جهت ساخت بمب اتمی در آلمان نازی آغاز شد. در این دوران، شیمیدانی به نام پل هارتک از اساتید دانشگاه هامبورگ به توان بالقوه نیروی اتمی برای کاربردهای نظامی پی برد. وی در ۲۴ فوریه ۱۹۳۹ امکان استفاده از انرژی هسته‌یی به‌عنوان یک سلاح با توان تخریبی نامحدود را طی نامه‌یی به وزارت جنگ در برلین اطلاع داد. به‌دنبال این امر کارگروهی برای تحقیق در این رابطه تشکیل شد و وارنر هایزنبرگ فیزیکدان برجسته آلمانی به‌طور غیررسمی سرپرست تیم تحقیقاتی آلمان برای ساخت بمب هسته‌یی گشت.
استفاده از انرژی هسته‌یی به مقیاس زیاد بین سالهای 1939 تا 1945 میلادی در ایالات متحده آمریکا انجام شد. این امر زیر فشار جنگ جهانی دوم، به‌صورت نتیجه تلاشهای مشترک تعداد زیادی از دانشمندان و مهندسان صورت گرفت. دست‌اندر کارانی که در ایالات متحده به این کار اشتغال داشتند، آمریکایی، بریتانیایی و پناهندگان اروپایی کشورهایی بودند که سلطه فاشیسم گریخته بودند. تلاش آنان این بود که قبل از آلمانیها به یک سلاح هسته‌یی دست پیدا کنند، این سلاح هسته‌یی همان بمب اتمی بود.
این سلاحها در طول تاریخ تنها دو بار در جنگ بین‌المللی دوم توسط ایالات متحده آمریکا علیه ژاپن در شهرهای هیروشیما و ناکازاکی مورد استفاده قرار گرفت.
ان.پی.تی NPT - معاهده منع گسترش سلاحهای هسته‌ای
ان.پی.تی NPT - معاهده منع گسترش سلاحهای هسته‌ای
ان.پی.تی NPT - معاهده منع گسترش سلاحهای هسته‌ای
پایان جنگ جهانی دوم و آغاز جنگ سرد، مسابقه تسلیحات اتمی بین دو بلوک شرق و غرب، بیش از 18هزاربمب اتمی درسراسر جهان. چگونه این مسابقه تسلیحاتی پایان یافت؟
معاهده منع گسترش سلاحهای هسته‌یی ان.پی.تی NPT
معاهده ان.پی.تی چیست؟ چگونه به‌وجود آمد؟ چه نتایجی را در بر داشت؟ پروتکل الحاقی ان‌پی‌تی چیست؟ وضعیت رژیم حاکم بر ایران در رابطه با ان‌پی‌تی و پروتکل الحاقی آن چگونه است؟ان.پی.تی چیست؟
ان.پی.تی از جمله واژه‌های سیاسی است که بارها در محافل رسانه‌یی و سیاسی جهان مورد استفاده قرار گرفته و می‌گیرد.ان.پی.تی مخفف نام انگلیسی معاهده منع گسترش سلاحهای هسته‌یی است. (Nuclear non Proliferation Treaty)
ان.پی.تی تلاشی است برای جلوگیری از گسترش سلاحهای هسته‌یی و تکنولوژی این سلاحها و تشویق به استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای. هدف درازمدت ان.پی.تی خلع‌سلاح هسته‌ای‌ست. این معاهده اهرم حفاظتی برای آی.ای.ای.ای IAEA سازمان بین‌المللی انرژی اتمی است. سازمانی کهنقش اصلی برای انتقال فن‌آوری صلح‌آمیز هسته‌یی زیر چتر معاهده ان.پی.تی را فراهم میکند.
ان.پی.تی چگونه شکل گرفت؟
در دوران جنگ سرد و پس از آنکه آمریکا در جنگ جهانی دوم از بمب اتمی استفاده کرد، رقابت شدیدی از سوی سایر کشورهای بزرگ جهان برای دستیابی به این سلاح آغاز شد. در این مسیر شوروی سابق در 1949، انگلیس در 1952، فرانسه در 1960 و جمهوری خلق چین در 1964 به یک قدرت هسته‌یی تبدیل شدند.همچنین تحقیقات علمی‌یی که در دهه 60 میلادی برای کاربردهای صلح‌آمیز انرژی هسته‌یی انجام شد پیشرفتهای شگرفی را در فن‌آوری رآکتورهای هسته‌یی برای تولید برق در بر داشت. در 1966 نیروگاههای هسته‌یی در پنج کشور در حال ساخت بود. در 1985 حدود 300 نیروگاه هسته‌یی در کشورهای مختلف در حال فعالیت، ساخت یا طراحی بودند. انرژی هسته‌یی وسوسه انگیز بود.
اما خسارتهای گسترده جانی و مالی ناشی از انفجار بمبهای اتمی آمریکا در هیروشیما و ناکازاکی ژاپن و نیز تولید مقادیر زیادی پلوتونیوم ناشی از سوخت نیروگاههای هسته‌یی که طبق برآوردهای 1985روزانه برای تولید 15 تا 20 بمب اتمی کفایت می‌کرد، جامعه جهانی را نگران کرد و به فکر فرو برد. نگرانی ناشی از خطرات مهلک و پیامدهای ناگوار یک جنگ هسته‌یی جهان را بر آن داشت که کارزاری بین‌المللی برای جلوگیری از استفاده نظامی از انرژی هسته‌یی را در دستور کار خود قرار دهند.
این تلاشها در نهایت به معاهده ان.پی.تی به‌عنوان تنها معاهده چند جانبه الزام‌آور در این زمینه با یک مقدمه و 11 ماده منتهی شد. معاهده ان.پی.تی در دوازدهم ژو‌ئن 1968 در مقر سازمان ملل در نیویورک تصویب شد. آمریکا، انگلیس و 59 کشور دیگر در اول ژوئیه همان سال آن را امضا کردند. این معاهده پس از آن که آمریکا آن را در مجلس خود تصویب کرد در 5مارس 1970 به اجرا گذاشته شد. چین در 9مارس 1992 و فرانسه در 3 اوت 1992 به عضویت این معاهده درآمدند.
در حال حاضر 186 کشور جهان عضو این معاهده‌اند. تنها کشورهای کوبا، اسرائیل، هند و پاکستان عضو این معاهده نیستند. همچنین کره شمالی نیز به‌رغم امضای ان.پی.تی از این معاهده خارج شده است.
ان.پی.تی چه می‌گوید؟ الزامات آن چیست؟
معاهده ان.پی.تی کشورهای جهان را به دو قسمت تقسیم میکند. کشورهای دارای سلاح هسته‌یی و کشورهای فاقد سلاح هسته‌ای. طبق تعریف کشورهای برخوردار، شامل کشورهایی هستند که تا پیش از اول ژانویه ۱۹۶۷ برابر با ۱۱ دی ۱۳۴۷ سلاح هسته‌یی یا دیگر وسایل انفجار هسته‌یی را تولید و منفجر کرده باشند. در نتیجه چین، فرانسه، روسیه، انگلیس و آمریکا به‌طور رسمی دارای سلاح هسته‌یی شدند و سایر کشورهای جهان در تقسیم‌بندی دوم جای گرفتند. بر اساس معاهده ان.پی.تی به‌طور قطع تمام کشورها می‌توانند از کاربردهای صلح‌آمیز انرژی هسته‌یی بهره ببرند، حتی کشورهای هسته‌یی می‌توانند فرآورده‌های جانبی نیروگاههای خود را برای استفاده صلح‌آمیز در اختیار دیگر کشورها قرار دهند. کشورهای عضو معاهده حق دارند به‌طور کامل در رابطه با دانش هسته‌یی تبادل نظر کنند.ان.پی.تی هر گونه آزمایش برای سلاح هسته‌یی روی زمین، زیر زمین، در فضا و زیر آب را ممنوع میکند. همچنین کشورهای هسته‌یی حق ندارند سلاح هسته‌یی یا هر نوع بمب هسته‌یی یا کنترل آنها را به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم در اختیار کشور غیراتمی قرار دهند تا به تولید یا انباشت سلاح یا بمب هسته‌یی بپردازند. در مقابل هیچ کشور غیرهسته‌یی نیز حق ندارد سلاح یا تجهیزات انفجاری هسته‌یی یا کنترل آنها را به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم در اختیار بگیرد.
ان.پی.تی برای انتقال مواد شکافت‌پذیر و تجهیزات مربوط به انرژی هسته‌یی ضوابط امنیتی ویژه‌یی را در نظر گرفته است که کشورهای عضو، باید به آن پای‌بند باشند.
ان.پی.تی تمام کشورهای عضو خود را متعهد میکند که با حسن‌نیت در مذاکرات مربوط به پایان دادن به مسابقه تسلیحات هسته‌یی در اولین فرصت ممکن شرکت کرده، گامهای مؤثری در این زمینه بردارند.
پروتکل الحاقی ان.پی.تی چیست؟
کشورهای عضو ان.پی.تی، در سال ۱۹۹۷ برای تقویت هدف جلوگیری از گسترش سلاحهای هسته‌یی توافقنامه جدیدی به نام ”پروتکل الحاقی“ امضا کردند. این سند اختیارات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را برای نظارت بر چگونگی عملکرد کشورهای عضو نسبت به پیش از آن به‌طور چشم‌گیری افزایش می‌دهد. بر اساس پروتکل الحاقی کشورهای عضو ملزمند برای مکانی که در آن به تحقیق و توسعه در رابطه با چرخه سوخت هسته‌یی می‌پردازد پروانه فعالیت دریافت کنند و اطلاعات آن را به‌طور کامل در اختیار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دهند.کشوری که پروتکل الحاقی را امضا میکند ملزم است اطلاعات مربوط به معادن اورانیوم، تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم و هر گونه پسماند حاصل از فعالیتهای اتمی خود را در اختیار آژانس قرار دهد و برنامه کلی مرتبط با توسعه چرخه سوخت هسته‌یی خود را برای 10سال آینده اعلام کند.
پروتکل الحاقی کشورهای عضو را ملزم میکند تا شرح کلی فعالیتها و مشخصات اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در مکانهای شناسایی شده توسط آژانس را مشخص کرده، این اطلاعات را سالیانه به روز کند.
ماده دیگری از پروتکل الحاقی در مورد دسترسیهای تکمیلی است. این دسترسیها می‌تواند جهت اطمینان یا رفع ابهام در رابطه با صحیح و کامل بودن اطلاعات داده شده و حل هر گونه تناقض در این رابطه باشد.
پروتکل الحاقی اجازه دسترسی و نمونه‌برداری و مهر و موم هر مکان تعیین شده توسط آژانس را الزام‌آور میکند، همچنین در پروتکل الحاقی بازرسیهای سرزده نیز در نظر گرفته شده است.
چه ارگانی بر اجرای ان‌پی‌تی و پروتکل الحاقی آن نظارت میکند؟
نظارت بر اجرای معاهده ان.پی.تی و پروتکل الحاقی آن برعهده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است که خود یکی از آژانسهای تخصصی سازمان ملل‌متحد محسوب می‌شود. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سال 1957 با هدف تسهیل استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌یی و جلوگیری از بهره‌برداری از انرژی هسته‌یی برای مقاصد نظامی آغاز به‌کار کرد و مقر آن در وین است. این آژانس در چارچوب نظام ایجاد شده توسط معاهده ان.پی.تی به‌منظور بررسی میزان پایبندی کشورهای عضو ان.پی.تی به مقررات این معاهده، بازرسیهایی را از تأسیسات هسته‌یی کشورهای عضو انجام می‌دهد.وضعیت رژیم ایران در رابطه با ان‌پی‌تی و پروتکل الحاقی آن چگونه است؟
ایران تحت حاکمیت آخوندها، عضو ان.پی.تی معاهده منع گسترش سلاحهای شیمیایی است اما هیچ‌گاه به‌طور کامل به مفاد آن عمل نکرده است.
چرا که این رژیم دستیابی به بمب اتمی را عامل بقای خود دانسته و ساخت آن را در دستور کار خود قرار داده بود. رژیم در نهایت مخفی کاری اقدام به این کار کرد اما در سال 2002 مهمترین سایتهای مخفی این رژیم در نطنز و اراک توسط مقاومت ایران افشا شد. این بزرگترین ضربه، به جاه‌طلبیهای اتمی رژیم آخوندی بود. پس از آن موج افشاگریهای مقاومت ایران زمینه‌ساز ارجاع پرونده رژیم آخوندی به شورای امنیت سازمان ملل شد. با وجود شش قطعنامه شورای امنیت علیه رژیم که بر توقف فعالیتهای اتمی تأکید می‌کرد، این رژیم حاضر نبود از این فعالیتها دست بردارد. سرپیچی رژیم آخوندی از قطعنامه‌های شورای امنیت باعث تحریمهای بین‌المللی و تحریمهای یک جانبه آمریکا و اروپا شد. تحریمهایی که رژیم و اقتصاد آن را به مرز خفه کنندگی رساند.
در چنین شرایطی و در وحشت از عواقب ادامه تحریمها و پیامدهای آن در جامعه که با وضعیتی انفجاری روبه‌رو شده بود، رژیم آخوندی پس از روی کارآمدن آخوند روحانی ناگزیر از امضای توافقنامه ذلت‌بار ژنو و سرکشیدن جام زهر اتمی شد. این توافق هنوز نهایی نشده است اما رژیم آخوندی تا همین نقطه هم عقب نشینیهای جدی در برنامه اتمی داشته است. از جمله تن‌دادن به بازرسیهای روزانه و سرزده از سایتهای اتمی که جوهره اصلی پروتکل الحاقی است. پروتکلی که از تصویب نهایی آن در مجلس ارتجاع خودداری کرده بود.
به این ترتیب برنامه اتمی که روزی رژیم آخوندی آن را عامل بقای خود می‌دید به طناب دار او و عامل خوردن جام زهر تبدیل شد. زهری که اثر آن در جسم و جان ولایت‌فقیه آن را زمین‌گیر میکند.
اشتراک در:
نظرات (Atom)